I. HR "Nhập môn" - Các kiến thức cơ bản
Human Resources (ngành Nhân sự) còn được biết đến với tên gọi “Human Capital Management” (Quản lý vốn con người), chính là việc quản lý toàn bộ lực lượng lao động của doanh nghiệp, sử dụng và khai thác hiệu quả nhất nguồn nhân lực để phục vụ phát triển doanh nghiệp và xã hội, với những công việc nhất định và đặc thù cho từng hướng đi.
> Công việc chính
Bộ phận Recruitment đảm nhiệm các công việc liên quan đến tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp, bao gồm tìm kiếm và tiếp cận những ứng viên tiềm năng, đảm nhiệm vai trò cầu nối giữa người ra quyết định tuyển dụng và ứng viên, cũng như giám sát toàn bộ quá trình tuyển dụng nhân sự.Công việc chính của các nhà tuyển dụng chủ yếu là truyền thông tuyển dụng cho doanh nghiệp và đánh giá ứng viên để chọn ra được những cá nhân xuất sắc và phù hợp nhất.
> Một số yêu cầu đối với các recruiter:
- Tư duy sắc sảo (khả năng nhận diện nhân tài)
- Kỹ năng phân tích
- Kỹ năng giao tiếp, tạo kết nối
- Kỹ năng thuyết phục, đàm phán
- Kiên nhẫn, cứng rắn
1. Recruitment (Tuyển dụng)
HR Inhouse được hiểu là bộ phận HR nội bộ của từng doanh nghiệp. HR Inhouse trong các công ty thường có 4 ngạch chính: Tuyển dụng, Đào tạo & phát triển, Lương thưởng phúc lợi và cuối cùng là Văn hóa tổ chức & Thương hiệu nhà tuyển dụng. Cách chia này cũng chỉ mang tính chất tương đối vì có một sự thật rằng mặc dù đa số các tập đoàn lớn đều áp dụng mô hình cho phòng ban HR của họ, vẫn có những vị trí không thuộc ngạch nào. Hãy cùng HRC điểm qua một lượt các bộ phận của phòng HR Inhouse nhé.
> Xu hướng
Ngày nay, Recruitment đang dần được thay thế bởi một cái tên mới là Talent Acquisition (thu hút tài năng). Sự khác biệt của hai khái niệm này nằm ở tầm nhìn ngắn hạn và dài hạn, cũng như tính chiến lược và chiến thuật mà doanh nghiệp muốn hướng đến.
Nếu đặt hai thuật ngữ trên dưới hệ quy chiếu toán học, Recruitment là tập con của Talent Acquisition. Hay nói cách khác, Talent Acquisition còn kết hợp nhiều yếu tố khác như xây dựng thương hiệu tuyển dụng, tạo dựng mối quan hệ trong cộng đồng ứng viên và mở rộng nguồn ứng viên tài năng cho tổ chức.
"Nếu như Recruitment chỉ bao gồm các hoạt động liên quan chủ yếu tới ứng viên như: quảng bá tin tuyển dụng, sàng lọc hồ sơ, phỏng vấn, đánh giá, lựa chọn; thì Talent Acquisition là phạm trù rộng hơn, ở tầm cao hơn, với cái nhìn chiến lược hơn: không chỉ là lấp đầy vị trí hiện tại, mà còn đảm bảo cho sự vận hành của bộ máy nhân sự trong tương lai."
> Yêu cầu để trở thành một HR về L&Ｄ
Để làm việc hiệu quả nhất với vai trò là một người chịu trách nhiệm về L&D trong phòng HR, bạn cần phải có:
- Thái độ tự tin, chững chạc, nói năng rõ ràng, mạch lạc
- Khả năng giao tiếp tốt
- Kỹ năng thuyết trình
- Kỹ năng trình bày văn bản
- Khả năng phân tích tình huống
> Công việc chính
L&D chịu trách nhiệm nâng cao năng lực nhân viên nhằm giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả nhất. Đồng thời, L&D team còn phải đảm bảo nhân viên đang đi đúng với các giá trị, tầm nhìn và chiến lược của công ty, cũng như được cung cấp các kiến thức và kỹ năng đầy đủ để xử lý công việc đúng theo văn hóa công ty:
- Đào tạo định hướng, đào tạo các kỹ năng cơ bản, đào tạo về văn hóa công ty.
- Lên kế hoạch đào tạo, lập ngân sách, thiết kế chương trình đào tạo, tìm đơn vị liên kết bên ngoài hoặc tiến hành dùng người trong nội bộ đào tạo.
- Đánh giá mức độ phát triển của nhân viên và chất lượng công việc sau mỗi đợt đào tạo.
2. Learning & Development (Đào tạo và phát triển)
> Công việc chính
Nói một cách hóm hỉnh thì bộ phận Lương thưởng – Phúc lợi như một ảo thuật gia, quy đổi giá trị lao động thành tiền lương và các chế độ đãi ngộ khác: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế hay thuế thu nhập cá nhân. Họ chịu trách nhiệm các vấn đề về chế độ lương, thưởng, đãi ngộ, chính sách phúc lợi, thủ tục pháp lí, lịch làm việc của nhân viên… Bao gồm:
- Xây dựng hệ thống tiền lương chung
- Xây dựng hệ thống cấp bậc trong công ty
- Xây dựng chính sách tiền lương, phúc lợi, khen thưởng cho từng vị trí
- Giám sát nhân sự trong thời gian làm việc
- Làm các thủ tục về phúc lợi, nghỉ phép cho nhân viên
> Một số yêu cầu đối với C&B
- Tỉ mỉ, cẩn thận, trí nhớ tốt
- Yêu thích các con số
- Nắm bắt, tổng hợp và tổ chức công việc
- Xử lý và phân tích số liệu
- Tin học văn phòng, đặc biệt là Excel
- Cập nhật và áp dụng pháp luật
3. Compensation & Benefits (Lương thưởng và phúc lợi)
> Xu hướng
Khi các doanh nghiệp định vị phòng nhân sự từ HR (Human Resource) chuyển thành HC (Human Capital) thì kéo theo 1 loạt các thuật ngữ mới và cái tên thay thế cho C&B là Total Reward (TR),… Tuy nhiên đổi tên gọi không có nghĩa là đổi bản chất của công việc, về mặt cơ bản thì phạm vi công việc cũng như trách nhiệm của bộ phận này vẫn gần như giữ nguyên.
> Văn hóa tổ chức (Organizational culture)
Văn hóa tổ chức (Organizational culture) được hiểu là một loạt các quy phạm và hệ thống giá trị chung nhằm kiểm soát sự tương tác giữa các thành viên trong tổ chức và giữa các thành viên trong tổ chức với những người bên ngoài tổ chức đó.
> Xây dựng thương hiệu tuyển dụng (Employer Branding)
Còn xây dựng thương hiệu tuyển dụng (Employer Branding) là tất cả những hoạt động doanh nghiệp làm với mục đích quảng bá hình ảnh đặc trưng của mình đến người ứng tuyển và các ứng viên tiềm năng. Ở đây cần phân biệt khái niệm này với khái niệm thương hiệu tuyển dụng (Employer Brand), tức là hình ảnh doanh nghiệp với tư cách nhà tuyển dụng trong mắt người tìm việc. Tất cả những gì doanh nghiệp đang làm (dù vô tình hay cố ý) để quảng bá hình ảnh đặc trưng của mình đến người tìm việc và các ứng viên tiềm năng đều có thể được hiểu là EB.
4. Organizational Culture & Employer Branding (Văn hóa tổ chức & Thương hiệu nhà tuyển dụng)
--------------------------
Thông thường, HR là đội đầu tiên chúng ta nghĩ đến khi nói về vấn đề chiến lược xây dựng OC&EB. Tuy nhiên, OC&EB không phải là thứ doanh nghiệp có thể chọn để thể hiện ra cho ứng viên hay toàn bộ nhân sự trong doanh nghiệp. OC&EB là những gì công ty đang thực sự có và được định hình bởi không chỉ HR mà còn từ rất nhiều con người khác của tổ chức đó.
Mục đích của OC&EB là giúp doanh nghiệp trở lên nổi bật, khác biệt, là nơi mà những ứng viên bên ngoài khao khát và mong muốn được gia nhập vào làm việc. Sau cùng, OC&EB cũng sẽ giúp thương hiệu của các doanh nghiệp được nâng lên một tầm cao mới.
"Employer Branding khiến cho một tổ chức trở nên đặc biệt, hứa hẹn một trải nghiệm làm việc cụ thể và thu hút những người muốn phát triển và thể hiện mình tốt nhất trong văn hoá đó."
Viện Nhân lực và Phát triển của Vương quốc Anh (CIPD)
> Công việc chính
HRBP là một vị trí cấp cao trong bộ phận Nhân sự, có nhiệm vụ tối ưu các hoạt động nhân sự để hỗ trợ các mục tiêu kinh doanh của tổ chức. Nói một cách đơn giản thì bốn ngạch phía trên là các mảng nhỏ nằm trong COE và HR Shared Service, trong khi đó HRBP là một bộ phận chịu trách nhiệm là cầu nối giữa phòng Nhân sự và các phòng ban kinh doanh khác và thường được coi là “con át chủ bài” của hầu hết các doanh nghiệp lớn.
Cơ cấu phòng ban nhân sự phổ biến ở các doanh nghiệp quy mô lớn hoặc các tập đoàn đa quốc gia thường là:
- Center of Expertise (COE): Tập trung xây dựng chương trình đào tạo nhân lực và các chính sách liên quan đến nhân sự
- HR Shared Service: Quản lý các công việc hàng ngày liên quan đến hành chính, lương thưởng
- HR Business Partner (HRBP): Liên hệ chặt chẽ với từng bộ phận chuyên biệt, cùng lãnh đạo lập nên chiến lược phát triển bền vững cho bộ phận đó
5. HR Business Partner (Đối tác nhân sự) - Hướng đi mới tiềm năng cho ngành nhân sự
--------------------------
> Nhiệm vụ chính của HRBP
- Xây dựng chiến lược nhân sự với chiến lược kinh doanh
- Tổ chức xây dựng và đào tạo đội ngũ nhân sự nòng cốt và kế thừa
- Tư vấn định hướng và sắp xếp nhân sự phù hợp thực tiễn kinh doanh với chi phí và hiệu quả tối ưu
> Các kỹ năng đòi hỏi của HRBP
- Khả năng phân tích dữ liệu
- Khả năng giao tiếp và kỹ năng thuyết trình
- Kỹ năng xử lý khủng hoảng
- Chuyên môn về nhân sự tốt
- Am hiểu về kinh doanh và các vấn đề ưu tiên trong kinh doanh
- Hiểu biết và kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp
> Một số HR Agency tại Việt Nam
HR Agency ở Việt Nam có thể kể đến một số cái tên nổi trội như: Navigos Search, RGF HR Agent, FreeC Asia, RECO,...
Nếu hai ông lớn của Marketing là Client và Agency, thì đối với HR, chúng ta cũng có HR In-house và HR Agency. HR Agency được hiểu là HR không trực thuộc một doanh nghiệp nào hết mà tách ra thành một bên thứ ba. Mỗi Agency sẽ thiên về một mảng nào đó trong HR, thường là Recruitment.
> HR Agency tồn tại vì 2 lý do chính
- Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có nguồn vốn hạn hẹp, nguồn lực nhân sự cũng không đủ năng lực tự tuyển dụng nên phải nhờ đến các HR Agency giúp đỡ để tinh giản chi phí và nhân lực.
- Một số doanh nghiệp lớn hơn đã có phòng HR của riêng họ đủ vững để mở các đợt tuyển. Tuy nhiên có thể do thời gian quá gấp hoặc talent pool của riêng doanh nghiệp chưa đủ lớn để tìm về những ứng viên tài năng nhất. Và đây cũng chính là thời điểm thích hợp để HR Agency tỏa sáng
Hết phần 1